Od 2026 r. wchodzą w życie szerokie zmiany w ulgach podatkowych: ograniczenia dotyczą ulgi mieszkaniowej, IP Box, darowizn poleasingowych aut oraz estońskiego CIT, ale pojawiają się też nowe preferencje – m.in. PIT Zero dla rodzin. Oto pełny przegląd zmian.
Ograniczenia ulgi mieszkaniowej od 2026 roku
Ministerstwo Finansów znacząco zmienia zasady korzystania z ulgi mieszkaniowej. Od 2026 r. skorzystają z niej wyłącznie podatnicy, którzy posiadają jedną nieruchomość. Preferencja ma służyć wyłącznie zaspokojeniu własnych potrzeb mieszkaniowych, a nie celom inwestycyjnym. Oznacza to odejście od dotychczasowej liberalnej linii interpretacyjnej KIS, która umożliwiała wykorzystanie ulgi nawet w sytuacji posiadania wielu lokali.
Zgodnie z projektem doprecyzowano, że zakup mieszkania, domu, lokalu lub gruntu będzie traktowany jako własny cel mieszkaniowy tylko wtedy, gdy podatnik nie posiada innej nieruchomości mieszkalnej. Wyjątkiem są nieruchomości nabyte w drodze spadku. W przypadku małżonków założono równość udziałów, co pozwala korzystać z ulgi w odniesieniu do jednego wspólnego mieszkania.
Darowizny samochodów poleasingowych – koniec z unikaniem podatku
Od 2026 r. sprzedaż rzeczy otrzymanych w darowiźnie – takich jak samochody wykupione z leasingu przez przedsiębiorcę – będzie wolna od podatku dopiero po trzech latach od otrzymania darowizny. Ma to zamknąć lukę, która pozwalała na darowanie pojazdu członkowi rodziny, a następnie szybkie jego sprzedanie bez podatku.
Dotychczas interpretacje KIS potwierdzały, że darowizna auta wykupionego z leasingu na cele prywatne nie wywołuje skutków podatkowych. Nowe przepisy wprowadzają okres karencji, aby ograniczyć przenoszenie majątku bez podatku.
Koniec ulgi IP Box dla jednoosobowych działalności
Ulga IP Box, umożliwiająca opodatkowanie dochodu 5% stawką, zostanie znacznie ograniczona. Od 2026 r. skorzystają z niej wyłącznie podatnicy zatrudniający co najmniej trzy osoby niepowiązane. W praktyce oznacza to eliminację preferencji dla programistów prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, którzy dotychczas stanowili największą grupę beneficjentów.
Dodatkowo MF planuje włączenie dochodów objętych IP Box do podstawy obliczania daniny solidarnościowej.
Zmiany w estońskim CIT i ryczałcie – większa kontrola transakcji
W projekcie nowelizacji rozszerzono definicję ukrytych zysków o opłaty z tytułu najmu, dzierżawy czy podobnych umów zawieranych z podmiotami powiązanymi. Ma to ograniczyć możliwość przenoszenia środków ze spółki do właścicieli poza dywidendą. Zmiana szczególnie dotknie spółki inwestujące w nieruchomości.
Doprecyzowano również definicję wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą, obejmując nimi m.in. opłaty sankcyjne i koszty niezwiązane z osiąganiem przychodu.
Nowelizacja obejmuje także podatników świadczących usługi na rzecz podmiotów powiązanych w ramach ryczałtu – będą oni opodatkowani stawą 17% przychodu.
Zakaz amortyzacji wstecznej oraz nowe limity kosztów samochodów
Od 2026 r. podatnicy nie będą mogli wstecznie zmieniać stawek amortyzacyjnych po złożeniu zeznania rocznego. Wprowadza się także nowe limity amortyzacji dla samochodów o wysokiej emisji CO₂ – limit 100 000 zł, co znacząco zmniejszy koszty podatkowe przedsiębiorców korzystających z pojazdów spalinowych.
Nowe ulgi podatkowe na 2026 rok
Choć wiele preferencji zostało ograniczonych, w 2026 r. wchodzą w życie również nowe ulgi, z których skorzystają gospodarstwa domowe:
Ulga żołnierska – wsparcie dla osób pełniących służbę wojskową.
Ulga na Internet – kontynuacja możliwości odliczeń za usługi online.
Ulga termomodernizacyjna – odliczenia na poprawę efektywności energetycznej domów.
Ulga na dziecko – zachowane i rozszerzone wsparcie dla rodziców.
PIT Zero Rodzina na Plus – nowa preferencja dla rodzin z minimum dwojgiem dzieci, obowiązująca od rozliczenia za 2026 rok.
Podstawowa kwota wolna od podatku pozostaje na poziomie 30 000 zł.
Ulga żołnierska
Nowa preferencja podatkowa skierowana jest do przedsiębiorców zatrudniających żołnierzy zawodowych. Wysokość ulgi zależy od długości służby pracownika:
12 000 zł – minimum 1 rok służby;
15 000 zł – minimum 2 lata;
18 000 zł – minimum 3 lata;
21 000 zł – minimum 4 lata;
24 000 zł – minimum 5 lat.
To realna korzyść podatkowa wspierająca aktywizację zawodową żołnierzy kończących służbę.
Ulga na związki zawodowe
Od 2026 r. podatnicy będą mogli odliczyć składki opłacane na rzecz związków zawodowych – do 840 zł rocznie.
Ulga na zabytki
Właściciele zabytkowych nieruchomości mogą skorzystać z dwóch form wsparcia:
50% odliczenia kosztów prac konserwatorskich lub restauratorskich;
ryczałt 500 zł za każdy m² dla budynków o wartości do 500 000 zł.
Odliczenia z tytułu wpłat na IKZE
Od 2026 r. nadal można odliczać wpłaty na IKZE:
10 407,60 zł – osoby fizyczne;
15 611,40 zł – osoby prowadzące działalność gospodarczą.
Ulga ta łączy korzyści podatkowe z budowaniem prywatnego zabezpieczenia emerytalnego.
Wnioski końcowe:
Zmiany podatkowe wchodzące w życie od 1 stycznia 2026 r. stanowią jedną z najbardziej kompleksowych reform ostatnich lat. Najważniejsze z nich obejmują znaczne ograniczenie dotychczasowych ulg, takich jak ulga mieszkaniowa, preferencja IP Box czy możliwość nieopodatkowanej sprzedaży darowanych aut poleasingowych, a także zaostrzenie zasad w estońskim CIT i amortyzacji. Jednocześnie ustawodawca wprowadza nowe preferencje – w szczególności ulgi wspierające rodziny oraz wybrane inwestycje prywatne.